Nationaal Monument Kamp Amersfoort
Kamp Amersfoort was in de Tweede Wereldoorlog een gewelddadig strafkamp van de Duitse bezetter, waar in de periode augustus 1941 – 19 april 1945 meer dan 35.000 mensen voor korte of langere tijd gevangen hebben gezeten. Een aantal van hen werd na gevangenschap vrijgelaten, enkele honderden gevangen zijn vanuit Kamp Amersfoort gefusilleerd en zo’n 700 mensen zijn er gestorven door geweld of door uitputting. Ruim 20.000 gevangenen zijn vanuit Amersfoort weggevoerd naar andere kampen, zoals het concentratiekamp Neuengamme.
In de eerste jaren werd 1 op de 4 gevangenen naar Duitsland getransporteerd. Vanaf midden 1943 werden bijna 3 van de 4 gevangenen naar Duitsland weggevoerd. Het laatste transport met tweehonderdvijftig gevangenen ging in maart 1945 van Kamp Amersfoort richting concentratiekamp Neuengamme.
Na de oorlog deed het voormalige strafkamp Amersfoort jarenlang dienst als opvangkamp, totdat de politieopleidingsschool zich in 1968 op het voormalige kampterrein vestigde. Het oude barakkenkamp werd grotendeels vervangen door nieuwbouw, maar diverse beeldbepalende elementen bleven gelukkig wel behouden. In 1995 werd Kamp Amersfoort uiteindelijk ingericht als gedenkplaats en 5 jaar later, in 2000, volgde de benoeming tot Nationaal Monument. Sindsdien is Kamp Amersfoort een plek om de herinnering aan de verschrikkingen van de 2e Wereldoorlog levend te houden, om te bezinnen en om te leren.
Herinneren, bezinnen en leren
- Herinneren krijgt inhoud doordat Nationaal Monument Kamp Amersfoort jaarlijks op diverse momenten (19 april, 4 en 5 mei, 9 mei en 16 oktober) alle gevangenen, verzetsstrijders en omstanders herdenkt die in en om het voormalige strafkamp zijn omgekomen. Daarnaast worden jaarlijks vele rondleidingen verzorgd over het terrein van de gedenkplaats en gaat speciale aandacht uit naar de informatievoorziening aan de nabestaanden van de slachtoffers van het Kamp.
- Bezinnen gebeurt met regelmaat in de vorm van lezingen over aan het kamp gerelateerde onderwerpen. Ook worden er speciale programma’s verzorgd voor politie en defensie, toegespitst op vraagstukken uit beroepssituaties.
- Leren en doorgeven staat centraal in de educatieve programma’s, die ontwikkeld zijn en worden voor diverse doelgroepen. Op deze wijze kan de geschiedenis van het Kamp en de historie van deze beladen plek doorgegeven worden aan volgende generaties.