Herdenkingscentrum Neuengamme
Neuengamme is niet alleen de naam van een dorp vlakbij Hamburg (Duitsland), maar ook van een nog altijd betrekkelijk onbekend Duits concentratiekamp dat daar gevestigd was. Dat concentratiekamp zelf was groter dan het dorp: het was hét concentratiekamp van noordwest Duitsland, behoorde tot de tien grote concentratiekampen van Nazi-Duitsland en staat inmiddels bekend als een verschrikkelijk oord.
Het kamp Neuengamme bestond uit een hoofdkamp en 85 buitenkampen, waar de gevangenen dwangarbeid moesten verrichten in het kader van de Duitse oorlogsindustrie. In totaal zijn er ruim 100.000 gevangenen naar Neuengamme afgevoerd. Er hebben ook heel veel niet-joodse Nederlanders gevangenen gezeten, meer dan in enig ander concentratiekamp in Nazi-Duitsland. Veel van hen kwamen daar rechtstreeks vanuit Kamp Amersfoort.
In Neuengamme heerste een afschuwelijk regime, de leefomstandigheden waren moordend en in het kamp zijn zo’n 43.000 mensen omgekomen. Daarnaast zijn duizenden mensen overleden tijdens een transport naar of vanuit Neuengamme en nog eens zo’n 7000 als gevolg van een Brits bombardement op de haven van Hamburg. Mede door dit drama geeft de teller een totaal van ca. 55.000 Neuengamme slachtoffers aan.
Neuengamme is pas sinds 2005 ingericht als officieel Herdenkingscentrum. Op het historische kampterrein (57 hectare groot) zijn 17 gebouwen uit de kamptijd bewaard gebleven, wat Neuengamme tot een van de grootste herdenkingscentra van Duitsland maakt. D.m.v. vaste exposities, regelmatig aangevuld met wisselende tentoonstellingen, en een groot aanbod van onderwijsprogramma’s, herinnert Neuengamme de bezoekers aan de verschrikkingen van de nazitijd. Tegelijkertijd biedt het voormalig concentratiekamp volop mogelijkheden tot bezinnen en leren ter nagedachtenis van alle slachtoffers.
