Ik ben Johan Vonkeman en ik ben in 1927 geboren op de Bisschopsweg in Amersfoort. Ik was bijna 13 toen de oorlog uitbrak. De laatste maanden van de oorlog (september 1944 tot mei 1945) heb ik ondergedoken gezeten. Ik zat bij oude mensen in huis en de moffen zijn daar één keer binnen geweest. Ze keken rond, dachten waarschijnlijk ‘oh, twee oude mensen, hier is niets te halen’ en waren toen weer weg. Ondertussen lag ik boven op zolder, ergens verstopt onder papieren. Bij ons thuis is nooit huiszoeking geweest, in de timmerfabriek van mijn opa ook niet, maar in de Westerkerk wel. De vraag blijft altijd waarom bij de een wel en bij de ander niet; je krijgt er nooit antwoord op.

Mijn vader was vrijwilliger bij de brandweer, geüniformeerd, en hij was lid van het transport van het Rode Kruis, geüniformeerd. Door z’n werk voor het Rode Kruis had hij een rijwielvergunning van de Duitsers, hij had telefoon van de brandweer en gedurende de hele oorlog had hij vergunning om te werken als brandweerman en als Rode Kruisman. Dankzij die vergunningen heeft hij een geweldige dubbelrol kunnen spelen. Als hij in brandweeruniform de stad in ging, haalde hij anti-Duitse streken uit en de Rode Kruisfiets gebruikte hij voor van alles en nog wat. Zo is hij van lieverlee het verzet in gerold en dat is uitgegroeid tot een wijd vertakt netwerk. Daarbij had hij het voordeel dat hij werkte op de timmerfabriek van mijn opa. Die was gevestigd in met elkaar verbonden oude panden in de binnenstad, een oude stadsboerderij met allemaal hoeken en gaten en onderin zo´n kelder met gewelf met daarachter nog weer zo´n kelder. Er waren allerlei uitwegen als er onraad was.

Als er ooit huiszoeking zou zijn gedaan, hadden ze heel wat gevonden: munitie, wapens, smokkelwaar en illegale pers, o.a. de Trouw. De kelder van de timmerfabriek was wapenopslag. Er lagen o.a. stenguns en revolvers, afkomstig van droppings in Hoogland door geallieerde vliegtuigen. Als ze er snel bij waren, waren die wapens weg voor de Duitsers het in de gaten hadden. Ze werden op diverse plekken in Amersfoort verstopt, o.a. in de timmerfabriek. Ik wist in de oorlog alleen dat er spullen verborgen waren, maar ik wist niet waar en ook niet wat. Ik zelf ben onder andere op pad geweest met de fiets. Dat was een fiets wegbrengen en met een andere fiets terugkomen. Het kan niet anders dan dat er in de buizen van die fietsen het een of ander zat verstopt. Maar je vroeg nergens naar, er werden ook geen namen genoemd. Daardoor kon je je ook niet verspreken.

Foto’s Boven Johan 1941, Midden: timmerfabriek de Vlijt met vader Vonkeman helemaal rechts, Onder: rijwielen met vergunning voor de fabriek