| Armando | |
| Boekenoogen, Gideon | |
| Brester, Hedda | |
| Bunnik, Ida | |
| Craanen, Rolf | |
| Dettmer, Fokko | |
| Dransmann, Horst | |
| Driebergen, Jan Willem | |
| Drop, Wim | |
| Engbrocks, Jac. | |
| Engbrocks, Siegfried |
Armando, geboren in 1929 vertelt een Collaboratie & het gezag verhaal:
Macht corrumpeert, soms snakken mensen naar macht. Niet altijd, maar soms.. sommige mensen kunnen dat aan, maar de meesten niet. En in die tijd wemelde het van de kleine mannetjes en uniformen en macht.
Armando, geboren in 1929 vertelt een Jodenvervolging & misdaden verhaal:
Boekenoogen, Gideon, geboren in 1929 vertelt een Goede Duitsers verhaal:
De eerste twee jaar van de bezetting waren vrij ontspannen. De economie bloeide, er was weer handel. Dan stond m’n moeder in de winkel en was er een Duitser, die ons door de winkel zag lopen. Het waren meestal oudere mannen in een grijs uniform en die pakte dan z’n portefeuille en liet zijn kinderen aan mijn moeder zien. Dan begon ‘ie te janken en dan ging m’n moeder mee-janken. En dan zei ze later: ‘er zijn ook wel goede bij, hoor!’
Boekenoogen, Gideon, geboren in 1929 vertelt een Het verzet verhaal:
Brester, Hedda, geboren in 1930 vertelt een NSB' ers verhaal:
Wij hadden een meisje dat was bij de Jeugdstorm, dat was de jeugdafdeling van de NSB. En dat kind kwam op school in haar uniform. Ze hadden een lichtblauwe blouse en een zwarte rok en zo’n pet, dat was van dat zwarte bont met zo’n oranje baan van binnen. Daar zat ze mee in de klas. Ik heb pas later begrepen, wat wij haar als klas aan hebben gedaan. We hebben haar namelijk volstrekt doodgezwegen. Ze bestond niet voor ons. Ik zie haar nog in haar bank bij het raam zitten, volkomen geïsoleerd. Alléén in een soort luchtbel en wij waren om haar heen bezig en we zagen haar niet. Dat moet ontzettend geweest zijn voor dat kind. Heel erg ja.
Brester, Hedda, geboren in 1930 vertelt een Onderduikers verhaal:
Bunnik, Ida, geboren in 1930 vertelt een Verhalen van onze kinderen verhaal:
Zes en veertig, mijn vader was zes en veertig toen hij gefusilleerd werd. En moeder was net veertig geloof ik, toen ze met zes kinderen overbleef. Dus dat is natuurlijk ook een situatie met omstandigheden die het voor mij extra moeilijk maakte.
Bunnik, Ida, geboren in 1930 vertelt een Het verzet verhaal:
Craanen, Rolf, geboren in 1944 vertelt een Goede Duitsers verhaal:
Mijn moeder heeft me later verteld dat het voor haar in de oorlog ook een heel moeilijke tijd was. Want als ze de deur open deed en die soldaten met wapens stapten naar binnen op zoek naar m’n vader, was ze heel bang. Was het een goede Duitser of een verkeerde? Die jonkies pikten niets en schoten er eerst op los, voordat ze een vraag stelden en de ouderen wilden de oorlog ook niet en hadden begrip voor een bepaalde situatie.
Craanen, Rolf, geboren in 1944 vertelt een Duitsers & Duitsland nu verhaal:
Dettmer, Fokko, geboren in 1945 vertelt een Jodenvervolging & misdaden verhaal:
Mijn vader zat in de gevangenis met o.a. kampcommandant Berg en kampbeul Kotälla; bij Kotälla heb ik nog op schoot gezeten. Niet zulke leuke mensen door wat ze gedaan hadden, maar voor mij zijn ze heel aardig geweest. Want zodra ze gevangen zaten, waren het heel andere mensen. Denk ik. Ik heb ook geen idee waarom ze al die gruweldaden begaan hebben.
Dettmer, Fokko, geboren in 1945 vertelt een Collaboratie & het gezag verhaal:
Dransmann, Horst, geboren in 1935 vertelt een Duitse verhalen verhaal:
Mijn oom werkte in het strafkamp Augustaschacht en na de bevrijding hebben de gevangenen hem gezocht, ze wisten dat hij hier ergens woonde. In het huis tegenover ons, dat mijn grootvader gebouwd had. Mijn oom heeft daarom eerst een paar maanden ondergedoken gezeten bij zijn broer in Gesmold. Als ze ‘m gevonden hadden, hadden ze hem opgeknoopt. En hij zal hun woedde wel over zich afgeroepen hebben. Hij was burgerwacht bij Augustaschacht. Hij liep dus niet in uniform, maar ik denk dat hij net zo slecht was als de geüniformeerde wachters. Hij was bij de burgerwacht en in de partij en toen de oorlog voorbij was, zaten ze allemaal zo weer bij het CDU en in de gemeenteraad.
Ik ben het er absoluut niet mee eens dat mijn oom niet ter verantwoording is geroepen voor zijn daden. Maar dat mocht je in onze familie niet uitspreken. Ik zei wel gewoon: ‘Oom David was net zo’n schoft als alle anderen, anders hadden ze hem destijds niet gezocht.’ Waarop mijn neef dan antwoordde: ‘Dat mag je niet hardop zeggen.’ Zo ging dat toen. Maar ik vind dat hij net zo goed als iedereen gestraft had moeten worden. En mét hem alle andere burgerbewakers, die daar waren. Als wij er naar toe gingen, zaten er altijd meerdere bij elkaar, die het er naar hun zin hadden.
Dransmann, Horst, geboren in 1935 vertelt een Duitse verhalen verhaal:
Wij hebben nooit honger gehad. We hadden onze eigen landbouw, we hebben ons varken altijd gevoerd en er werd illegaal geslacht. Ik ruilde mijn boterhammen vaak op het schoolplein met Hansi Schlömann. Want als er geslacht werd, had ik 14 dagen leverworst op brood en hij had altijd suiker op brood.
Mijn moeder heeft heel veel goeds gedaan. Mijn vader was timmerman en hij gooide nooit een sleutel weg, hij hing ze met een ijzerdraad bij elkaar in zijn werkplaats in de kelder. Mijn moeder maakte schoon in het gemeentehuis en, ik kan het nu wel vertellen, zij beschikte dankzij mijn vader in een keer over sleutels waarmee zij in het gemeentehuis toegang kreeg tot de archiefkasten waarin de bonkaarten waren weggeborgen. Ze was zo geraffineerd dat ze die bonkaarten naar familie in Greven stuurde, die vervolgens haar kaarten naar moeder stuurde. Zo kon ze dus, toen ze een keer in de winkel echte boter kocht en opgepakt dreigde te worden ( ‘jongedame, gaat u maar eens mee, laat uw bonkaarten eens zien, hoe kan het dat u nu nog een pond boter kunt kopen?’) naar eerlijkheid antwoorden: ‘Ik heb die kaarten van mijn moeder in Greven toegestuurd gekregen.’
Dransmann, Horst, geboren in 1935 vertelt een Duitse verhalen verhaal:
Driebergen, Jan Willem, geboren in 1926 vertelt een Hitler en politiek verhaal:
Vader maakte deel uit van de Nederlandse schermequipe tijdens de Olympische Spelen in Berlijn in 1936. Daar heeft hij Reinhard Heydrich ontmoet, die captain was van de Duitse schermploeg. Mijn vader heeft in de oorlogsjaren tijdens alle verhoren en arrestaties dankbaar gebruik gemaakt van die ontmoeting met Heydrich, want dan vertelde hij de Sicherheitsdienst (SD) dat Heydrich een goede vriend van hem was, dat ze samen in de schermwereld zaten en dat ze elkaar in Berlijn ontmoet hadden.
Je moet weten dat die Heydrich een van de allergrootste oorlogsmisdadigers van het Duitse Rijk was. Hij was namelijk de regisseur van de Endlösung, het oplossen van het Jodenvraagstuk. Hij is in 1942 in Tsjecho-Slowakije geliquideerd en sindsdien werd hij door een groot deel van Nazi-Duitsland, de SS en de SD, verheerlijkt. Het verhaal van mijn vader maakte dan ook altijd heel veel indruk op de Duitsers en gelukkig kon die dode Heydrich het allemaal toch niet meer ontkennen. Die ‘hechte vriendschap’ met Heydrich heeft hem en ons er meerdere malen doorheen geholpen.
Driebergen, Jan Willem, geboren in 1926 vertelt een Het verzet verhaal:
Een aannemer uit Amersfoort had een heel mooie schuilruimte bij ons in huis gebouwd, we konden er met 12 man in. Ten Hoven …. ik heb nooit meer iets over hem gehoord, het aannemersbedrijf bestaat ook niet meer, maar die man heeft ontzettend goed werk gedaan. Hij heeft op een heleboel plekken op bij ons bekende adressen voor eigen risico prachtige schuilplaatsen gemaakt, hij had er een lintje voor moeten krijgen.
Driebergen, Jan Willem, geboren in 1926 vertelt een Het verzet verhaal:
Drop, Wim, geboren in 1929 vertelt een Verhalen van onze kinderen verhaal:
Wat ik me herinner van de Duitse militairen is dat ze altijd in hele stoeten over de Leusderweg marcheerden om te gaan oefenen op de Leusderhei. Ze zongen altijd luid. ‘Heide Marie’ was zo’n liedje en ook ‘Und wir fahren gegen England’. Dan stonden wij achter de bomen en riepen luidkeels ‘plons, plons’ om daarna heel gauw weg te rennen. Ja, in het begin leek het allemaal nog heel correct en niet zo erg.
Drop, Wim, geboren in 1929 vertelt een Het verzet verhaal:
We hebben één of twee keer iemand met een kaalgeschoren hoofd aan de deur gehad die om een hoofddeksel vroeg. Zo is mijn vader een paar hoeden kwijtgeraakt, zodat mannen die ontsnapt waren niet onmiddellijk herkenbaar waren en ook niet weer direct ingerekend werden. Mijn vader was niet het type om met een pistool rond te gaan lopen om een heldendaad te verrichten. Maar hij was wel moedig genoeg om het nodige te doen als er een beroep op hem werd gedaan, zoals ook blijkt uit de hulp aan de ontsnapte gevangenen en uit de stencilbladen die hij leverde voor het maken van illegale bladen. Je kunt het geen verzet noemen, maar het zijn in ieder geval wel zeg maar ‘Duits-onvriendelijke daden’. En hij zou ongetwijfeld zelf ook in het concentratiekamp zijn beland als ze hem daarvoor gepakt hadden.
Drop, Wim, geboren in 1929 vertelt een Verhalen van onze kinderen verhaal:
Engbrocks, Jac., geboren in 1932 vertelt een Goede Duitsers verhaal:
Ik denk niet dat mijn vader gewetenswroeging heeft gehad over zijn tijd in Kamp Amersfoort. Dat denk ik haast niet, want ik denk dat hij de dingen zo goed mogelijk gedaan heeft. Maar ik denk niet dat hij daarna ooit nog echt op z’n gemak is geweest. Na enkele jaren thuis te zijn geweest, is hij naar Brazilië gegaan om te werken. Hij is ook nog in Israël geweest, dat was een soort wiedergutmachung. Hij heeft er een geweldige tijd gehad.
Engbrocks, Jac., geboren in 1932 vertelt een Kamp Amersfoort & de gevangenen verhaal:
Mijn vader Willy Engbrocks zat, voor zover ik weet, op de Schreibstube van Kamp Amersfoort. Dus op de kampadministratie. Ik heb dat altijd zo begrepen dat alle namen van de mensen die gedeporteerd werden bij hem langs kwamen. Daar heeft hij wel eens moeite mee gehad. Hij heeft er wel eens anderen mee gemazzeld, zodat ze dan niet weg hoefden. Maar wat hij precies gedaan heeft, daar weet ik niets van. Daar is echt niet over gesproken. Hij heeft mij nooit wat verteld over het kamp. Hij sprak er uit zichzelf niet over en ik heb weinig gevraagd. We weten dat hij contact heeft gehad met mensen, dat hij ze goed verzorgd heeft. Dat hij menselijk was en niet snauwde naar anderen. Ik weet niet waarom we daar als kind niet naar gevraagd hebben. Ik denk omdat het gewoon was. Het ging allemaal automatisch, of je het goed vond of niet. In deze tijd zouden kinderen waarschijnlijk meer vragen. Toen deed je als kind wat je ouders zeiden.
Engbrocks, Jac., geboren in 1932 vertelt een Kind zijn in de oorlog verhaal:
Engbrocks, Siegfried, geboren in 1943 vertelt een verhaal:
Ik heb mijn vader Willy Engbrocks nauwelijks gekend. Ik was 6 jaar toen ik hem voor de eerste keer zag en ik was 10 toen hij naar Brazilië ging om te werken. Ik heb hem dus maar 4 jaar meegemaakt. Ik heb hem eigenlijk niet als vader gekend, m´n hele leven niet. Ik wist wel dat hij mijn vader was, maar ik zag hem niet als mijn vader. Door wat ik destijds gemist heb, heb ik altijd zelf wel m´n best gedaan een vader te zijn. Nu wil ik opa zijn. Ik probeer ook alles voor de kinderen te doen.
Engbrocks, Siegfried, geboren in 1943 vertelt een Goede Duitsers verhaal:
